Antik kentin hikâyesi

“Çağdaş uygarlığı anlayabilmek, kavrayabilmek, dünyadaki eski uygarlıkları, insanlığın ilk uygarlıklarını doğru tanımlayabilmekle mümkündür.” Atatürk

Tarihin sıfır noktasından başlayarak kadim medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir coğrafya Anadolu. Bu tarihi ve kültürel mirasın ortaya çıkarılarak koruma altına alınması geçmiş ile gelecek arasında köprüler kurmamızı sağlıyor. İzmir’in Torbalı ilçesinde kurulan Metropolis (İonia) kentinde 1989 yılında başlayan kazılar, kentin 2 bin 500 yıl süren yaşamına, hatta daha da geriye, geç neolotik çağdaki ilk yerleşim dönemlerine kadar ışık tutuyor. Metropolis Antik Kenti Kazı Başkanı Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Prof. Dr. Serdar Aybek antik kente ilk adım attığında 19 yaşında bir arkeoloji öğrencisiymiş.

O günden bugüne, birbirinden değerli ekibiyle birlikte Metropolis’le gönül bağı kurmuşlar. Şimdi de Sabancı Vakfı’nın desteğiyle arkeolog Nezih Başgelen’in danışmanlığında Metropolis’in tarihini her ayrıntısıyla literatüre geçiren, meraklısına ise müthiş bir okuma ve öğrenme keyfi yaşatacak kitaba imza atıyorlar. Tam 30 bölüm, 444 sayfa.

“Metropolis. Kent, Yaşam, İnsan” isimli kalın ve büyük kitap, Sabancı Vakfı’nın Cumhuriyetin 100. yılına bir armağanı niteliğinde. Vakfın Metropolis’e olan desteği ise seneye 30. yılını dolduracak. 1994 yılında Sabancı Topluluğu olarak başlayan katkılar, 2003 yılından bu yana Sabancı Vakfı’nın önderliğinde devam ediyor. Türkiye’de devlet haricinde bir kazıya verilen en uzun süreli ve en büyük destek.

KAYNAK KİTAP

Metropolis’i 7 Kasım’da bir basın grubu ve Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan’la birlikte gezdik. Kazı başkanı Aybek, hâlâ ilk günkü gibi heyecanla keşfedilen kalıntılar hakkında bilgi verdi. Kentin en etkileyici yanlarından biri, toprağın altından çıkarılan bazı kalıntıların ilk günkü haliyle bulunması. Buna dev bir hamam kompleksi ve zeminlerdeki birbirinden güzel mozaikler de dahil… Ayrıca o zamandan kalan yazılı belgeler, bardaklar, çömlekler hatta 2 bin yıllık yazılı belge de görülesi. Kitapta tüm bunlar fotoğraflarıyla ve canlandırma resimleriyle birlikte, yalın, anlaşılır bir dilde anlatılıyor. Metropolis’in yönetimi, mimarlığı, planlaması, inşa sistemleri, kültürü, sanatı, ticaret hayatı ve günlük yaşamdan parçalar ayrı ayrı bölümlere ayrılmış. Özetle tam bir kaynak kitap niteliği taşıyor.