Patatesin Genetik Geçmişi Çözüldü: Domates Mi Annesi?

Çinli genom biyoloğu Sanwen Huang ve ekibinin yaptığı araştırma, patatesin evrimsel geçmişinde önemli bir döneme ışık tuttu. Cell dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, patates yaklaşık 9 milyon yıl önce domates benzeri bir bitkiyle genetik olarak birleşmiş olabilir.

Bu çarpıcı bulgu, Çin Tarımsal Bilimler Akademisi’nden Prof. Dr. Sanwen Huang liderliğindeki ekip tarafından ortaya kondu. Çalışma, modern patatesin sadece yabani bir patates türü olan etuberosum‘dan değil, aynı zamanda Şili’ye özgü bir domates türünden genetik miras aldığını gösteriyor. Bu durum, bilim dünyasında uzun süredir kabul gören “patates sadece etuberosum’dan türedi” düşüncesini sorgulamamıza neden oldu.

Huang, bulgularını “Evet, domatesin patatesin annesi olduğunu ortaya çıkardık” diyerek özetliyor.

Etuberosum, nadir bulunan yabani bir türdür ve günümüz patateslerinden farklı olarak yumrulara sahip değildir. Ancak genom analizleri, her iki türün de patatesle birçok genetik özelliği paylaştığını ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, 450 kültür patatesi ve 56 yabani patates türünün genomlarını analiz ederek 3.000’den fazla soy ağacı oluşturdu. Bu ağaçların çoğu, patatesin domatesle genetik olarak yakın akraba olduğunu gösterdi. Sonuç olarak, modern patatesin aslında bir domates ve etuberosum melezi olduğu kanıtlandı.

En ilginç olanı, yumru oluşumunun genetik temelinin olmasıydı. Hem domates hem de etuberosum yumru oluşumuna sahip olmasa da, bu iki türün genetik birleşimi yumru oluşumunu mümkün kıldı. Genel olarak, yumru oluşumunu tetikleyen gen domatesten gelirken, büyüme ve gelişmeyi düzenleyen genler etuberosum tarafından aktarılmış olabilir.

Bu keşif sadece bitki evrimi için değil, aynı zamanda tarımsal üretim için de büyük potansiyellere sahip. Huang, bu genetik bilgiyi kullanarak daha dayanıklı, verimli ve hastalıklara karşı dirençli patates türlerinin geliştirilmesine katkı sağlanabileceğini belirtiyor.

Huang ve ekibi, domates ile patates arasındaki genetik bağlantıyı daha detaylı bir şekilde incelemeye devam ediyor. Araştırma henüz tamamlanmış değil ve yeni bulguların ortaya çıkması bekleniyor.